Hukuki bir terim olarak bankacılık literatüründe de kullanılan ihtiyacı haciz kelime anlamı olarak gelecekte olacak borç sıkıntılarına istinaden yapılan haciz manasına gelmektedir. Eğer borçlunun borçlarını ödemeden kaçması gibi bir durumun varlığı söz konusu ise alacaklı haciz konulabilecek malların başına gelebilecek olası zararlar için alacaklıdan peşinat olarak teminat alınabilir.Bu durum hukuksal olarak ihtiyati haciz olarak adlandırılan bir işlemdir.
Normal haciz işlemleri icra müdürlüklerinden talepte bulunularak gerçekleştirildiği halde ihtiyati haciz işlemlerinde
karar mahkeme tarafından çıkartılmaktadır.Alacaklının borcun ödenmemesi durumunda kalması gibi bir riski varsa ve alacak miktarı çek, senet gibi bir belge ile netleştiriliyorsa mahkeme bu belgelere istinaden ihtiyati haciz kararı çıkartabiliyor. İcra müdürlükleri aracılığı ile yapılan haciz işlemlerinde borçluya borcu ödemek için bir süre tanınırken ihtiyatı haciz durumlarında mahkemeden çıkan kararda borcun ödenmesi için bir süre belirtilmediği için ihtiyati haciz halk arasında yıldırım haczi olarak biliniyor.
İhtiyatı haciz durumunda borçluya önceden bir bilgilendirme yapılmaz ve doğrudan haciz işlemi başlar.Ancak her mal için ihtiyatı haciz işlemi yapılamamaktadır. İhtiyati haciz süresi başladıktan sonra mahkemece belirlenen süre için esas haciz durumuna dönüşmez ise ihtiyatı haciz kararı düşmektedir.
İhtiyati haciz işleminin yapılabilmesi için alacaklıdan herhangi bir hata durumunda borçlunun tazminini sağlayabilmesi için %15 oranında bir teminat alınmaktadır.Bu ödemenin dava açılımından önce alacaklı tarafından mahkeme veznesine yatırılması zorunludur.
İhtiyati haciz durumunda önceden belirlenen mal varlığına satılamaz şerhi konulur.Böylelikle haciz işlemi başlar ortalama 10 gün içinde ihtiyatı haciz durumunun esas haciz durumuna dönüştürülmesi gerekmektedir. İhtiyati haciz durumunda haczedilecek mallar alacaklının alacağına istinaden muhafaza edilebileceği gibi borçluda da bırakılabilir.Böylelikle borcun ödenmemesi halinde malların satışı engellenmiş olur ve esas haciz işlemi ile birlikte bu mallar borçludan alınarak icra müdürlüklerince satışı tamamlanabilir.
Kaynak:Eftnedir.org
