Mükellefin e-mail kutusuna düşmeyen, gelemeyen veya açılmayan mailler dolayısıyla elektronik vergi tebligatı gerçekleştiğinden söz edilemez
Son günlerde vergi daireleri tarafından   birçok mükellefe önemli sayılacak vergi ve ceza ihbarnameleri ve bunların dayanağı olan   inceleme raporları, takdir komisyon kararları gıyabında elektronik tebliğ yöntemi ile tebliğ edildiği iddia edilmektedir. Mükellefler ise, kendilerini elektronik ortamda böyle bir tebligat gelmediğini, kendilerine ödeme emri düzenlediği ve tebliğ edildiği zaman olayı fark ettiklerini ifade etmektedirler. Kimi zaman da idare tarafından mükelleflere elektronik ortamda tebliğ edildiği iddia edilen belgelerin   mükellefin mail kutusuna düşmediği, mailin açılmadığı veya mailin bozuk çıktığı …. Gibi teknik sorunlar nedeniyle tebligat gerçekleşmemiş olmaktadır. Bu nedenle, elektronik ortamda tebliğ uygulaması vergi idaresi tarafından yeniden ıslah edilmesi veya daha somut ve gerçekçi bir uygulama biçimine bürünmelidir.
Malum olduğu üzere, gerçek ve tüzel kişilere 2016 yılı başından itibaren   her türlü vergisel işlemlerin   elektronik

tebligat yöntemiyle tebliğ edilmesi uygulamasına geçilmiştir.   Buna göre, bütün vergi mükellefleri , ticari, zirai, ve mesleki kazanç sahipleri   her türlü ticaret şirketleri vergi dairesi ile sözleşme imzalayarak elektronik tebligat uygulamasına dahil olmuştur.[1]
Söz konusu uygulama gereğince vergi dairesine mükellefler gsm numarası ve elektronik posta adreslerini bildirmek zorundadır. E-postası olmayan mükelleflere ve cep tel numarası olmayan mükelleflere elektronik posta adresi yoluyla tebligat   yapılamamaktadır. Uygulamada vergi dairesi ile sözleşme yapan mükelleflere çeşitli sebeplerle e-tebligat yapılamamaktadır. 213 sayılı VUK’na göre tebliğ şekilleri yasada belirtilmiştir. Buna göre, elektronik tebligat sistemi uygulaması   başarılı   olamamıştır. Geçtiğimiz 1 yıllık zaman zarfında elektronik tebligat uygulaması   birçok mükelleflerde başarı sağlanamamıştır.
Bilindiği gibi, 213 sayılı VUK’na göre vergilendirme sürecinde tarh işleminden sonra verilen süreç tebliğ sürecidir. (VUK md.93) Vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların   yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna bildirmesi işlemi tebliğ olarak tanımlanmaktadır.[2] 
Elektronik tebligat uygulaması 213 sayılı VUK’na 01.04.2016 tarihinden itibaren uygulamaya geçilmiş olup, henüz yeni bir uygulama biçimidir. Ancak, e-tebligattan başka tebliğ usulleri de mevcut olup ve etkin bir şekilde geçmiş yıllarda uygulana gelmiştir. Örneğin, posta yoluyla tebliğ usulü, memur eliyle tebliğ, daire ve komisyonda tebliğ, ilan yoluyla tebliğ şekilleri de mevcut bulunmaktadır. Elektronik tebligat uygulaması ile ilgili üzerinden 1 yıldan fazla bir süre geçmiş olmasına rağmen sistem henüz oturmamıştır.   Buna göre e-tebligatta yaşanan sorunlar aşağıda olduğu gibidir:
1) Elektronik ortamda tebliğ hükmü 213 sayılı VUK md.107/A şeklinde yasaya monte edilmiştir. Buna göre e-tebligat yapılacak kimselere 93.maddede sayılan yöntemlere bağlı olmadan   tebliğe olanak veren elektronik bir adres kanalıyla elektronik zeminde tebliğ yapılabilir hükmü mevcuttur.   Bu hükme göre tebliğ yapılabilmesi için muhatabının elektronik adresine erişim gerçekleşmiş olmalıdır. Teknik erişim gerçekleşmezse tebligat hükümsüz olur.   Elverişli adrese e-tebligat vasıl olmazsa tebligat yine geçersizdir.   Maliye Bakanlığı elektronik ortamda yapılacak e-tebligatla ilgili her türlü teknik alt yapıyı kurmak, geliştirmek, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma mecburiyeti getirmeye ve kendisine dijital ortamda tebliğ yapılacakları ve e-tebliğe ilişkin sadece usul ve esasları belirlemeye yetkisi mevcuttur. Görüldüğü üzere bu hükümlere uygun olmayan tebligat yine aynı yasanın 108.maddesine göre hatalı tebliğ olarak değerlendirilecektir.
2) İkmalen, resen ve idarece yapılan bütün tarhiyatlar ve bunlara ilişkin takdir komisyon kararları veya vergi inceleme raporlarının eskiden olduğu klasik metodlara göre ihbarname kuralına göre mükellefe kapalı posta zarfı ile tebliğ edilmesi
3) Rutin işlemlerin   (örneğin ödeme emri tebliği gibi) e-posta olarak geçerli adreslere yapılması,
4) Teknik olarak kapalı veya iletişim kurulamayan e-mail adreslerine tebligat yapılmaması,
5) Açılamayan e-mailler nedeniyle mükelleflere yürütülecek olan 5 günlük tebligat süresinin bekletilmesi
6) Açılamayan e-mailler nedeniyle tebligat vaki olamayacağı için bu konuda memur eliyle veya posta kanalıyla yeniden usulüne uygun olarak tebligat yapılması
7) Gerek gerçek kişiler için ve gerekse tüzel kişiler için elektronik tebligat talep formunda yer alan   sağlıklı bilgilerin üzerinden   bilgilendirme tercihlerine göre mükelleflere tebligat yapılmalıdır.
8) Daha evvel internet vergi dairesi üzerinden kullanıcı kodu ve şifresi olanlar için aynı şifre yerine ayrı bir şifre verilmelidir.
9) Mükelleflere elektronik ortamda tebliğ edilemeyen vesikalar VUK GT 467 hükmüne göre yeniden usulüne uygun olarak kapalı zarf içinde taahhütlü olarak posta kanalıyla veya memur eliyle yeniden tebliğ edilmelidir.
10) Mükelleflerin gıyabında elektronik ortamda vergi daireleri tarafından tebliğ edildiği varsayılan hükümsüz tebligatlarla ilgili Maliye Bakanlığının acilen bu konuya özgü yeni bir genel tebliğ yayınlayarak   geçmişte yaşanan   hatalı GİB e-tebligat işlemlerini   düzeltmesi gerekir. Zira bu konuda geçmişte pek çok vergi mükellefi mağdur olmuştur.   İdare tarafından e-tebligat metoduna göre kendisine tebliğ işlemi yapılamayan birçok mükellefe vergi dairesi “biz elektronik ortamda tebligat yaptık” diyerek   mükelleflere “siz süreyi kaçırdınız” şeklinde meseleyi geçiştirmektedirler. Oysaki ülkemizi insan gerçeği, teknolojik gerçekler, gerçek ve tüzel kişi mükelleflerin dijital ortamdan uzaklığı vs. teknik ve insan faktörü ile ilgili durumlar dikkate alındığında e-tebligat sisteminin aksayan yönleri süratle ıslah edilmelidir. E-tebligattan kaynaklanan hatalı işlemlerin mükellefler tarafından yargıya intikal ettirilmesi sonucunda gereksiz ihtilaflar birikerek çoğalmaktadır.
[1] E-Tebligat uygulaması 1 Nisan 2016 (29/12/2015 tarihli ve 29577 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 467 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile söz konusu tarih değiştirilmiştir.) tarihinden itibaren başlayacaktır. Ancak, bu tarihten önce E-Tebligat sistemini kullanmak için bildirimde bulunan mükelleflere 1 Ekim 2015 tarihinden itibaren elektronik tebligat yapılabilecektir.
[2] 213 sayılı VUK md. 107/A
Kaynak:Av. Nazlı Gaye Alpaslan Güven-HURSES