Daha önce de gündeme gelen vergi mükellefleri ile ilgili olarak ülkeler arasındaki otomatik bilgi değişimi 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren başlıyor.
Otomatik bilgi değişiminin dayanağını OECD Vergi Konularında Karşılıklı Yardım Anlaşması’nın 6’ıncı maddesi oluşturuyor. Buna göre ülkelerin yetkili makamları otomatik bilgi değişiminde bulunmak üzere karşılıklı anlaşabilecekler. Dolayısıyla hem BEPS’in öngördüğü şeffaflığın yerine getirilmesi amacıyla hem finansal bilgileri le ilgili hem de transfer fiyatlandırması konusunda yapılacak otomatik bilgi değişimi için öncelikle bu anlaşmanın Türkiye açısından yürürlüğe girmesi ve yetkili otoritenin (Gelir İdaresi Başkanlığı) de otomatik bilgi değişimine ilişkin yetkili otorite anlaşmasını imzalaması gerekiyordu.
OECD Vergi Konularında karşılıklı Yardım Anlaşması’nı Türkiye’de 3 Kasım 2011 tarihinde imzalamıştı. Söz konusu bu anlaşma ise yaklaşık 5,5 yıl sonra 3 Mayıs 2017 tarihinde 7018 sayılı Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi’nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ile kabul edildi. 7018 Sayılı Kanun 20 Mayıs 2017 tarihli ve 30071 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Dolayısıyla uluslararası anlaşmanın parlamento süreci tamamlandı ve yürürlüğe girmesi için sadece uygun bulma kanununa ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı’nın yayımlanması yeterli olacaktır. , Söz konusu BKK’nın önümüzdeki günlerde çok geçmeden yayımlanması bekleniyor.
Otomatik bilgi değişimi dayanakları ve kullanım amaçları itibarıyla bazen yanlış veya eksik anlamaya neden olabiliyor. Öncelikle otomatik bilgi değişiminin aşağıdaki şekilde iki türe ayrıldığını belirtmek isteriz.​
CRS-MCAA*- Vergi mükellefleri ile ilgili finansal bilgilerin otomatik bilgi değişimine ilişkin ortak raporlama standardı ve buna ilişkin karşılıklı yetkili otorite anlaşması.​
CBC- MCAA**- Transfer fiyatlandırmasına ilişkin BEPS 13 no.lu aksiyonu kapsamında hazırlana​cak raporların ülkeler arasında otomatik değişimine ilişkin yetkili otorite anlaşması.
Ortak Raporlama Standardı Yetkili Otorite Anlaşması Uyarınca Finansal Hesaplara İlişkin Otomatik Bilgi Değişimi

 
Türkiye’nin otomatik bilgi değişimine başlayabilmesi için sadece 7018 Sayılı Kanun ile kabul edilen vergi konularında idari yardımlaşma anlaşmasını kabul etmesi yeterli olmayıp yukarıdaki iki ayrı yetkili otorite anlaşmalarına da katılımı gerekiyor. Haziran 2017 itibarıyla Türkiye Maliye Bakanlığı – GİB Nisan 2017 tarihinde OECD’ye CRS-MCAA’ya yani vergi mükellefleri için finansal bilgilerin 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren otomatik olarak değişime tabi tutacağını taahhüt etmiştir.*** Yine 2 Haziran 2017 tarihi itibarıyla söz konusu bu anlaşmayı 88 ülke**** imzalamış büyük çoğunluğu zaten 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren otomatik bilgi değişimine başlamıştı.
Bilgi değişimininim kapsamı ve nasıl yapılacağına ilişkin açıklamalar CRS_MCAA’da bulunuyor. Söz konusu model anlaşmanın 12’inci maddesi uyarınca, otomatik bilgi değişimi yıllık olarak yapılacaktır. Yıllık bilgilerin ise takvim yılı sonundan başlayarak ertesi yılın dokuzuncu ay sonuna kadar bildirilmesi şart koşulmaktadır.
Taraf ülkelere raporlanabilir finansal (banka veya benzeri kurumlardaki) hesapların yanı sıra bunlarla ilgili olarak değişime tabi tutulacak bilgiler aşağıdaki gibidir.
Raporlanabilir hesap sahiplerinin vergi numarası, doğum yeri ve tarihleri,

 
Hesap sahibinin tüzel kişi olması durumunda ortak raporlama standartlarına göre due-diligence uygulandıktan sonra belirlenen kontrol altındaki bir veya daha fazla kişileri ve bunların isimleri, adresleri vergi dairesi numaraları, şirket isimleri şirketlerin vergi numaraları,
Hesap numaraları veya hesap numarası yok ise benzeri bilgileri,
Eğer mevcutsa, finansal hesabın bulunduğu ilgili raporlanan finans kurumunun adı ve tanımlayıcı numarası,
Değişime tabi tutulacak tutarlara ilişkin para birimleri.
Değişime tabi tutulacak bilgiler ayrıca yapılacak ödemelerin tutarı ve niteliği bilgi değişimi yapan ülkenin kanunlarına göre değerlendirilebilir. Örneğin; bilgi veren ülke yapılan ödemeyi faiz olarak değerlendirirken bilgi alan ülke bunu emeklilik sistemi ödemeleri olarak değerlendirebilir.
Değişime tutulacak bilgiler gizli tutulmalıdır. Her ülke sadece kendi mukimi olan her türlü finansal kurumdaki bilgileri paylaşabilecek olup bu mukim finansal şirketlerin yabancı ülkelerdeki şubelerine ilişkin bilgileri değişime tabi tutma zorunluluğunda olmayacaktır. Yine her ülke kendi sınırları içinde yabancı ülke finansal kurumlara ait şubelere ilişkin bilgileri de paylaşıma tabi tutulacaktır.
Burada otomatik bilgi değişimine ilişkin Gelir İdaresi Başkanlığı ülke hassasiyetlerini de dikkate alarak hangi ülkelerle otomatik bilgi değişimi yapacağını belirleyerek bunu OECD koordinasyon birimine bildirmesi gerekiyor. Dolayısıyla tüm imza tarafları ile değişim yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır. OECD Koordinasyon birimi sekretaryası hangi ülkelerin kimlerle bilgi değişimi yapacağını kendi web sitesinde yayımlayacaktır.
Ülkelerarası Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Raporların Otomatik Değişimi
Bu kapsamda otomatik bilgi değişimi açısından en önemli aşamalardan biri de BEPS 13 No’lu ülke raporlamaları ile ilgili aksiyon planı kapsamında yürütülen ve otomatik bilgi değişimini ortak raporlama standardı kapsamında yapılacağını taahhüt eden ülkelerin yetkili otoriteleri için imzaya açılan CRS (Ortak Raporlama Standardı) Çok Taraflı Yetkili Otorite Anlaşması’dır. Bu anlaşmaları bugüne kadar 57 ülke imzalanmış uygulamaya başlamış bulunmaktadır. Türkiye henüz bu anlaşmaya katılmamıştır. Ancak Türkiye’nin OECD Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Anlaşması’nı parlementoda kabulü sonrasında yıl sonuna kadar bu yetkili otorite anlaşmasına da imza atarak transfer fiyatlandırması raporlarını otomotik değişime tabi tutması beklenmektedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu raporlamaları 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren olan dönemleri kapsayacak şekilde uygulayacağını belirtmek isteriz. Dolayısıyla transfer fiyatlandırması raporlamalarında 1 Ocak 2018 tarihinden başlamak üzere otomatik bilgi değişiminde bulunulacağını dikkate almak gerekir.
Sonuç olarak; yurt dışında banka hesapları olanların Türkiye’deki vergi uyumuna daha fazla dikkat etmeleri gerekiyor. Daha önceki yapıda ancak bir vergi incelemesine dayanan bilgi değişimi yerine artık yabancı finans kurumlarında hesapları bulunan Türkiye mukimi şahısların bilgilerinin Türkiye Vergi otoritesi ile paylaşımı artık daha kolay ve otomatik olarak yapılacaktır. Aynı şekilde Türkiye’de benzer bilgileri diğer anlaşmaya taraf ülkelere iletecektir.
Kaynak:TİMUR ÇAKMAK-kpmgvergi.com