Danıştay 9. Dairesi |
Tarih : 20.06.2007 |
Esas No : 2005/5079 |
Karar No : 2007/2349 AATUHK Md. 79 |
ÜÇÜNCÜ ŞAHISLAR NEZDİNDEKİ ALACAKLARIN HACZİ |
Amme borçlusunun üçüncü şahıslar nezdindeki alacakları üzerine haciz uygulanabilmesi için, amme borçlusunun üçüncü şahıs nezdinde alacağının bulunduğunu bildirmiş olması veya idarece borçlu şirketin bu şahıslardan alacağı olduğunun tespit edilmesi ve tespit edilen tutar için haciz konulacağı hakkında.
İstemin Özeti: Davacı şirketin müdürü olan ve vergi borçları bulunan …’nin 6138 sayılı Kanun’un 79. maddesine istinaden haczedilen davacı şirket nezdindeki hak ve alacaklarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin müdürü olan …’nin … Ltd. Şti.’nin temsilcisi sıfatıyla vergi dairesi müdürlüğüne olan borçlarının 6183 sayılı Kanun’un 79. maddesine göre haczi amacıyla düzenlenen haciz bildirisinin 21.4.2005 tarihinde şirket müdürüne tebliğ edildiği, davacı şirket tarafından haciz bildirisine itiraz edilmemesi üzerine kesinleşen vergi borcunun tahsili için dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşıldığından, kesinleşen amme alacağının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden Vergi Mahkemesinin kararının; …’nin adına düzenlenen ödeme emrine ve haciz bildirisine karşı dava açtığı, kendilerinden istenilen borcun asıl borçlu yönünden kesinleşmediği, olayda, …’nin şirketlerinden alacaklı olduğu ve alacağının miktarı konusunda somut bir saptamanın yapılmadığı, bu kişinin şirketlerinde aylık 400 YTL maaşla müdür olarak çalıştığı, şirkette herhangi bir payının bulunmadığı, borcun şirketlerinden istenilmesinin yasal olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Karar: Dosyanın incelenmesinden, … Ticaret Ltd. Şti.’nin ödenmeyen ve bu şirketten tahsil edilemeyen trafik harçları için bu şirketin ortağı ve kanuni temsilcisi olan … adına ödeme emri düzenlendiği, bu ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davada yürütmenin durdurulması isteminde bulunulmadığından ve teminat gösterilmediğinden haciz varakası düzenlendiği, 6183 sayılı Kanun’un 79. maddesi uyarınca düzenlenen 20.4.2005 tarih ve sayılı haciz bildirisi ile …’nin davacı şirket nezdinde bulunan mal, alacak ve haklarına 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haciz konulduğu, bu haciz bildirisinin tebliğinden itibaren 7 gün için tahsil dairesine yazılı beyanda bulunmaması nedeniyle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 79. maddesine dayanılarak mal elinde borç zimmetinde sayılmak suretiyle davacı şirket adına dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un “haciz” başlıklı 62. maddesinin 1. fıkrasında; borçlunun, mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince tespit edilen borçlu veya üçüncü şahıslar elindeki menkul malları ile gayrimenkullerinden, alacak ve haklarından amme alacağına yetecek miktarının tahsil dairesince haczolunacağı hükme bağlanmış, aynı Kanun’un “üçüncü şahıslardaki menkul malların, alacak ve hakların haczi” başlıklı 79. maddesinin 2. fıkrasında da; borçlunun alacağı veya üçüncü şahıstaki bir malı haczedilip de üçüncü şahıs, borcu olmadığı veya malın yerinde bulunmadığı veya haczin tebliğinden evvel borç ödenmiş veya mal istihlak edilmiş yahut kusuru olmaksızın telef olmuş veya alacak borçluya veya emrettiği yere verilmiş olduğu gibi bir iddiada ise keyfiyeti, haczin kendisine tebliğinden 7. gün içinde tahsil dairesine yazılı beyan da bildirmeye mecbur olduğu, bildirmediği takdirde mal elinde ve borç zimmetinde sayılacağı ve hakkında bu Kanun hükümlerinin tatbik olunacağı, menkul malların aynen teslimi mümkün olmadığı takdirde değerinin ödeneceği, üçüncü şahısların genel hükümler gereğince asıl borçluya rücu haklarının saklı olduğu hükümlerine yer verilmiştir. Öte yandan, yine aynı Yasa’nın 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme ile tebliğ olunacağı kurala bağlanmıştır.
Bu madde hükümlerine göre amme borçlusunun üçüncü şahıslardaki alacakları üzerine haciz uygulanabilmesi için amme borçlusunun üçüncü şahıs nezdinde alacağının bulunduğunu bildirmiş olması veya idarece borçlu şirketin bu şahıslardan alacağı olduğunun tespit edilmesi ve tespit edilen tutar için haciz konulması gerekmektedir.
Olayda, her ne kadar yukarıda açıklanan madde uyarınca haciz bildiriminin tebliğinden itibaren 7 gün içinde tahsil dairesine yazılı beyanda bulunulmamış ise de, …’nin müdürü olduğu davacı şirketten alacağı bulunduğu yolunda bir bildirim yapılmadığı gibi idarece davacı şirketin …’ye borcu olduğuna ve borcun miktarına ilişkin somut bir tespit de yapılmadığı görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda açıklanan 62. maddenin 1. fıkrasında haciz için öngörülen koşul oluşmadığından, …’ye borcunun bulunup bulunmadığı hususu somut olarak tespit edilemeyen davacı şirket adına, anılan Yasanın 79. maddesinin 2. fıkrası hükmüne dayanılarak, mal elinde borç zimmetinde sayılmak suretiyle ödeme emri düzenlenmesinde yasal isabet görülmemiştir.
6183 sayılı Kanun’un 58. maddesinde, kendisine ödeme emri tebliğ olunanların böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında itirazda bulunabileceği hükme bağlanmıştır. Yukarıdaki açıklamalar karşısında davacı şirket tarafından ileri sürülen iddiaların “borcum yoktur” kapsamında değerlendirilmesi ve ödeme emrinin iptal edilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesi kanuna uygun görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesinin kararının bozulmasına oybirliği ile karar verildi.