Vergi Uzlaşma Nedir?
TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA
Tarhiyat öncesi uzlaşma ,adlarına vergi incelemesi başlatılmış mükellefler,tarhiyat yapılmadan önce yararlanabilecekleri bir fırsattır.
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Kapsamına Hangi Tür Cezalar Girmektedir?
- Usulsüzlük cezaları
- Özel usulsüzlük cezaları
- İnceleme sonucu tespit edilen matrah farkı üzerine eklenecek vergi,resim,harç
- İnceleme sonucu tespit edilen matrah farkı için kesilecek vergi ziyaı cezası
ÖNEMLİ: Kaçakçılık suç ve cezalarından ötürü kesilecek cezalar uzlaşma kapsamı DIŞINDADIR.
Kimler Uzlaşma Talebinde Bulunabilir?
- Mükellef
- Mükellefi temsil eden kişi (Vekaletnameye dayalı temsil)
- Kanuni temsilciler (Tüzel kişi, küçükler ve kısıtlılar için)
Uzlaşma Süreci:
Mükellefler, incelemenin başlamasından, inceleme ile ilgili son tutanağın düzenlenmesine kadar süre içerisinde her zaman uzlaşma talebince bulunabilirler.
İnceleme elemanları tarafından yapılan uzlaşma davetinde ise,mükellef kendisinde davet yazısının tebliğinden itibaren 15 gün içinde uzlaşma talebinde bulunabilir.Uzlaşma talebinin usulüne uygun ve süresi içinde yapılmış olması şartıyla uzlaşma görüşmeleri için tarih belirlenir.Bu tarihten en az 15 gün içinde gün ve saat yazılı olarak mükellefe bildirilerek davet edilir.
Eğer mükellef uzlaşma talebinden vazgeçerse,o zaman uzlaşma gününden önce olmak şartıyla inceleme raporunu düzenleyene ya da komisyona yazılı olarak bu durumu bildirmek zorundadır.Ayrıca mükellef uzlaşma davetine uymadığı için uzlaşma sağlanmamış sayılır ve tarhiyat sonrası uzlaşma hakkını kaybetmiş olur.
Uzlaşmanın Sonuçları:
- Uzlaşma sonucunda düzenlenmiş olan tutanaklar kesindir.ve yetkili vergi dairesi tarafından gerekli işlemler hemen başlatılır.
- Uzlaşma sağlanmış ve tutanakla tespit edilmiş hususlar için dava açılamaz ve hiçbir şekilde şikayette bulunulamaz.
- Üzerine uzlaşma sağlanan vergi ve cezaları için indirim hakkından yararlanılamaz.
- Eğer uzlaşma sağlanamamışsa vergi dairesinden gelen inceleme raporunda ki matrah ya da matrah farkı üzerinden tarh işlemi başlatılır.
- Eğer uzlaşma sağlanamamışsa vergi dairesince yapılacak tarhiyata karşı, mükellefin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yargı ve idari yollara başvuru hakkı vardır.Ama tabiki bu duruma tarhiyat sonrası uzlaşma hariçtir.
Uzlaşılan Vergi ve Cezaların Ödenmesi:
Uzlaşılmış olan vergi ve cezalarla ilgili tutanak vergi dairesine iletilir.Bu tutanak tahakkuk fişi yerine geçer.Eğer tutanak, ödeme sürelerinden önce mükellefe ulaşmışsa; kanuni ödeme süresinde, ama ödeme süresi geçtikten sonra mükellefe ulaşmışsa; o zaman tutanağın tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenir.
Ayrıca, üzerinde uzlaşılan vergi miktarına; bu verginin normal vade tarihinden uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için gecikme faizi hesaplanır ve eklenir.
Vergi dairesince ikmalen,re’sen veya idarece tarh edilen ve yine vergi dairelerince tarh işleminin yapılabildiği tüm vergi,resim ve harçlar ile bunlara ait olarak kesilecek vergi ziyaı cezaları tarhiyat sonrası uzlaşma kapsamındadır.
Kimler Uzlaşma Talebinde Bulunabilir?
- Mükellef
- Mükellefi temsil eden kişi (Vekaletnameye dayalı temsil)
- Kanuni Temsilciler (Tüzel kişi, küçükler ve kısıtlılar için)
Uzlaşma Süreci:
Uzlaşma talebi için gerekli başvuru,yetkili uzlaşma komisyonuna veya mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine dilekçe ile yapılabilir,ya da dilekçenin taahhütlü posta ile gönderilmesi de kabul görülür.Ayrıca vergi dairelerinden ve GİB internet sitesinden “Uzlaşma Talep Formları” doldurularak da başvuru yapılmış sayılır.
Söz konusu başvuruda bulunmanın da bir süresi vardır.Vergi ya da ceza ihbarnamesinin mükellefe tebliği tarihinden itibaren 30 gün için de bu başvurunun yapılması gerekir.
Eğer uzlaşma talebi şekil ve usul yönünden (zamanında ve doğru kişilerce) doğru şekilde yapılmışsa talep geçerli olur ve mükellef veya vekiline 15 gün öncesinden çağrıda bulunulur.
- Görüşme sonunda eğer uzlaşma sağlanmış ise Uzlaşma Tutanağı 3 nüsha hazırlanır.Karşılıklı imzalandıktan sonra 1nüshası mükellef veya vekiline o anda verilir.
- Eğer mükellef ya da vekili uzlaşma davetine katılmamışsa ya da katıldıkları halde uzlaşma tutanağını imzalamamışsa bu durumu belirten tutanak 3 nüsha olarak düzenlenir ve 1 nüshası mükellef ya da vekiline verilir.
- Eğer komisyon teklifi mükellef tarafından kabul edilmezse o zaman tutanak hazırlanır..Mükellefin dava açma süresinin son günü akşamına kadar düşünme zamanı doğar.Kararı olumlu olur da Komisyonun bu teklifini kabul ettiğini dilekçe ile vergi dairesine bildirirse uzlaşma yapılmış sayılır.
Uzlaşmanın Sonuçları:
- Uzlaşma sağlandığı takdirde düzenlenen tutanaklar kesindir , üzerinden uzlaşılan ve tutanakla tespit edilen durumlar için dava yolu kapalı olup hiçbir merciye şikayette bulunulamaz.
- Uzlaşma sağlanamadığı durumlarda, mükellef uzlaşma talebinde bulunduğu vergi ve vergi ziyaı cezası için yargı yoluna başvuruda bulunabilir.
- Mükellef uzlaşma görüşmelerinin sonunda tarhiyata karşı ya uzlaşma ya da cezalarında indirim talebinde bulunabilir.İkisinden birlikte faydalanamaz.Mükellef eğer vade bitiminden 3 ay içinde ödeme yapacağını bildirirse o zaman; vergi ziyaı cezası ilk kez kesilecek ise yarısı, sonrakiler için 1/3 ü , usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında da 1/3 ü indirim konusu yapılır.
Uzlaşılan Vergi ve Cezaların Ödenmesi:
- Uzlaşma tutanağı, vergi ve cezaların ödeme zamanlarından önce tebliğ edilmişse normal vade tarihlerinde ödenir.Fakat ödeme zamanları kısmen ya da tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse,uzlaşma tutanağının tebliğinden 1 ay içinde ödeme yapılır.
- Uzlaşma tutanağı taksit sürelerinin geçmesinden sonra tahakkuk edilmişse,tahakkuktan itibaren 1 ay içinde ödenir.Fakat taksit süresi kısmen ya da tamamen geçtikten sonra tahakkuk etmişse,sadece süresi geçen taksit için tahakkuktan itibaren 1 ay içinde ödeme yapılır.
- Memleketi terk edenler ya da ölüm ve benzeri haller için mükellefiyeti kalkanlar adına ikmalen,re’sen ve idarece tarh olunan vergiler,tahakkuktan itibaren 1 ay içinde ödenir.
